Hoe kan je een bewakingsagent herkennen?
Bewakingsagenten zijn te herkennen aan volgende elementen: uniform, vigilisembleem en identificatiekaart.
Uniform
Behoudens enkele uitzonderingen (bijv. een winkelinspecteur of een bodyguard) zijn bewakingsagenten voortaan verplicht om een uniform te dragen. Dit uniform dient bovendien aan een aantal bestaande voorwaarden te voldoen:
- Het mag geen aanleiding geven tot verwarring met het uniform van agenten van de openbare macht. Zo mogen bijv. metalen knopen, kepies of schouderstukken geen deel uitmaken van het uniform van bewakingsagenten;
- De kleuren van het uniform zijn uitsluitend zwart, wit, geel of rood of een mengeling van deze kleuren;
- Het uniform bevat naast de naam en het logo van de vergunde bewakingsonderneming/interne bewakingsdienst en eventueel de woorden “SECURITY”, “SECURITE” of “VEILIGHEID”, geen andere opschriften, tekeningen, insignes,…
Vigilisembleem
Naast de hierboven bedoelde voorwaarden dient er op de rechterborstzijde van de zichtbare bovendelen van het uniform van de bewakingsagent tevens een vigilisembleem gestikt te zijn. Dit herkenbare “V-teken” wordt exclusief door de FOD Binnenlandse Zaken uitgereikt aan de vergunde bewakingsondernemingen en interne bewakingsdiensten
Identificatiekaart
Uitgezonderd operatoren van alarmcentrales, die immers niet zichtbaar in contact komen met het publiek, zijn bewakingsagenten wettelijk verplicht om tijdens de uitoefening van bewakingsactiviteiten hun door de FOD Binnenlandse Zaken afgeleverde identificatiekaart op een duidelijk leesbare wijze te dragen. Het volstaat niet om een ondernemingsbadge zichtbaar te dragen en de identificatiekaart bijvoorbeeld louter op zak te hebben.
Hoewel winkelinspecteurs hun identificatiekaart niet moeten dragen tijdens hun observaties, moeten ook zij deze identificatiekaart duidelijk zichtbaar dragen wanneer zij een winkelklant interpelleren.
Het belang van de kaart is evident:
- Voor de bewakingsagent:
Hij bewijst met zijn geldige kaart dat hij zijn bewakingsfunctie wettelijk mag opnemen. Zonder kaart kan hij immers geen bewakingsactiviteiten uitoefenen.
- Voor de controle-instanties (politiediensten en bevoegde inspecteurs):
De bewakingsagent moet bij elke controle zijn kaart afgeven wanneer dat gevraagd wordt.
- Voor de burger:
Als burger moet je steeds kunnen weten met welke bewakingsagent je geconfronteerd werd om bijvoorbeeld bij onheuse behandeling klacht te kunnen indienen. De bewakingsagent moet zijn kaart dan ook tonen aan elke burger die erom vraagt.
- Voor de klanten van een bewakingsonderneming:
Klanten die de bewaker wensen te identificeren alvorens hij beveiligde zones betreedt of waarden ophaalt of om na te gaan of het om een echte dan wel een valse bewakingsagent gaat
Wat zijn de bevoegdheden van een bewakingsagent?
De wet tot regeling van de private en bijzondere veiligheid voorziet 3 soorten bevoegdheden die steeds gepaard gaan met specifieke regels of voorwaarden. Deze regels zorgen o.a. voor een vrijwaring van de fundamentele rechten van de burgers.
Generieke bevoegdheden
Bevoegdheden die gelden bij de uitoefening van bewakingsactiviteiten ongeacht de omstandigheden (art. 94 tot 120 van de wet).
- Toegangscontrole van personen en bij niet publiek toegankelijke plaatsen van voertuigen.
- Identiteitscontroles bij alle (nieuw) niet voor het publiek toegankelijke plaatsen.
- Bewaking van de veiligheidsperimeter bij noodsituaties (nieuw).
- Bewaking op de openbare weg in gelimiteerde gevallen.
Activiteitsgebonden bevoegdheden en/of verplichtingen
Bevoegdheden waarover een bewakingsagent enkel beschikt indien hij een bepaalde bewakingsactiviteit uitoefent (art. 121 tot 135 van de wet). bijv.:
- Winkelinspectie (het interpelleren van klanten die van diefstal worden verdacht.
- Verkeersbegeleiding (de bewakingsagent heeft op dat moment ook de bevoegdheden als signaalgever).
- Beveiligd vervoer (gebruik van ontwaardingssystemen).
- Uitgaansmilieu (de activiteiten aan de in- of uitgang gebeuren in het gezichtsveld van camera’s, behalve in occasionele dansgelegenheden).
Situationele bevoegdheden
Bevoegdheden waarover een bewakingsagent enkel beschikt op specifieke plaatsen of in specifieke situaties (art. 136 tot 145 van de wet). bijv.:
- De systematische controle van en in de voertuigen bij het verlaten van sites waar nucleair materiaal wordt bewaard.
- Het zoeken naar onbevoegde personen op nucleaire sites of in bepaalde havenfaciliteiten (nieuw).
Wat mag een bewakingsagent niet doen?
Een bewakingsagent is niet bevoegd om:
- Geweld, dwang of handboeien te gebruiken
- Tussenbeide te komen in een politiek conflict of een arbeidsconflict
- Wapens te gebruiken. Enkel in een beperkt aantal welbepaalde situaties en op voorwaarde van een wapenvergunning uitgereikt door de minister van FOD Binnenlandse Zaken kan dit wel gebeuren.
Hoe kan je aan de slag als bewakingsagent?
Meer informatie over werken als bewakingsagent vind je op de pagina werken in de sector.
Veelgestelde vragen
Hoe kan ik een bewakingsagent herkennen?
-
Uniform:
Behoudens enkele uitzonderingen (bijv. een winkelinspecteur of een bodyguard) zijn bewakingsagenten verplicht om een uniform te dragen.
Dit uniform moet bovendien aan een aantal bestaande voorwaarden te voldoen:
-
Het mag geen aanleiding geven tot verwarring met het uniform van agenten van de openbare macht. Zo mogen bijv. metalen knopen, kepies of schouderstukken geen deel uitmaken van het uniform van bewakingsagenten;
- De kleuren van het uniform zijn uitsluitend zwart, wit, geel of rood of een mengeling van deze kleuren;
- Het uniform bevat naast de naam en het logo van de vergunde bewakingsonderneming/interne bewakingsdienst en eventueel de woorden “SECURITY”, “SECURITE” of “VEILIGHEID”, geen andere opschriften, tekeningen, insignes,…
-
Vigilisembleem:
Naast de hierboven bedoelde voorwaarden dient er op de rechterborstzijde van de zichtbare bovendelen van het uniform van de bewakingsagent tevens een vigilisembleem gestikt te zijn.
Dit herkenbare “V-teken” wordt exclusief door de FOD Binnenlandse Zaken uitgereikt aan de vergunde bewakingsondernemingen en interne bewakingsdiensten.
-
Identificatiekaart:
Uitgezonderd operatoren van alarmcentrales (nieuw), die immers niet zichtbaar in contact komen met het publiek, zijn bewakingsagenten wettelijk verplicht om tijdens de uitoefening van bewakingsactiviteiten hun door de FOD Binnenlandse Zaken afgeleverde identificatiekaart op een duidelijk leesbare wijze te dragen. Het zal niet meer volstaan om een ondernemingsbadge zichtbaar te dragen en de identificatiekaart bijvoorbeeld louter op zak te hebben (nieuw).
Hoewel winkelinspecteurs hun identificatiekaart niet dienen te dragen tijdens hun observaties, moeten ook zij deze identificatiekaart duidelijk zichtbaar dragen wanneer zij een winkelklant interpelleren.
Het belang van de kaart is evident:
-
Voor de bewakingsagent:
Hij bewijst met zijn geldige kaart dat hij zijn bewakingsfunctie wettelijk mag opnemen. Zonder kaart kan hij immers geen bewakingsactiviteiten uitoefenen. -
Voor de controle-instanties (politiediensten en bevoegde inspecteurs):
De bewakingsagent moet bij elke controle zijn kaart afgeven wanneer dat gevraagd wordt. -
Voor de burger:
Deze moet kunnen weten met welke bewakingsagent hij geconfronteerd werd om bijvoorbeeld bij onheuse behandeling klacht te kunnen indienen. De bewakingsagent moet zijn kaart dan ook tonen aan elke burger die erom vraagt. -
Voor de klanten van een bewakingsonderneming:
Klanten die de bewaker wensen te identificeren alvorens hij beveiligde zones betreedt of waarden ophaalt of om na te gaan of het om een echte dan wel een valse bewakingsagent gaat.
Welke bevoegdheden heeft een bewakingsagent?
De wet voorziet 3 soorten bevoegdheden die steeds gepaard gaan met specifieke regels of voorwaarden. Deze regels zorgen o.a. voor een vrijwaring van de fundamentele rechten van de burgers.
1. Generieke bevoegdheden: bevoegdheden die gelden bij de uitoefening van bewakingsactiviteiten ongeacht de omstandigheden (art. 94 tot 120 van de wet private veiligheid).
- Toegangscontrole van personen en bij niet publiek toegankelijke plaatsen van voertuigen.
- Identiteitscontroles bij alle (nieuw) niet voor het publiek toegankelijke plaatsen.
- Bewaking van de veiligheidsperimeter bij noodsituaties.
- Bewaking op de openbare weg in gelimiteerde gevallen.
2. Activiteitsgebonden bevoegdheden en/of verplichtingen: bevoegdheden waarover een bewakingsagent enkel beschikt indien hij een bepaalde bewakingsactiviteit uitoefent (art. 121 tot 135 van de wet private veiligheid). bijv.:
- Winkelinspectie (het interpelleren van klanten die van diefstal worden verdacht.
- Verkeersbegeleiding (de bewakingsagent heeft op dat moment ook de bevoegdheden als signaalgever).
- Beveiligd vervoer (gebruik van ontwaardingssystemen).
- Uitgaansmilieu (de activiteiten aan de in- of uitgang gebeuren in het gezichtsveld van camera’s, behalve in occasionele dansgelegenheden).
3. Situationele bevoegdheden: bevoegdheden waarover een bewakingsagent enkel beschikt op specifieke plaatsen of in specifieke situaties (art. 136 tot 145 van de wet private veiligheid). bijv.:
- De systematische controle van en in de voertuigen bij het verlaten van sites waar nucleair materiaal wordt bewaard.
- Het zoeken naar onbevoegde personen op nucleaire sites of in bepaalde havenfaciliteiten.
Moet de burgemeester zijn toelating geven opdat bewakingsagenten een oppervlakkige betasting van de kledij mogen uitvoeren aan de toegang?
Er is geen voorafgaandelijke toestemming van de burgmeester meer vereist voor de toegangscontrole. Deze toegangscontrole kan bovendien voortaan op systematische wijze worden uitgevoerd.
De voorwaarden opgenomen in de artikelen 102 tot 106 van de wet private veiligheid vermelden de vroegere verplichting betreffende de persoonscontrole (bewakingsactiviteiten bedoeld in artikel 3, 7° (evenementen), 8° (uitgaansmilieu) en 13°) bijgevolg niet meer.
Wat verstaat men onder 'situationele bevoegdheden' bij de uitoefening van bewakingsactiviteiten?
Tijdens het uitoefenen van bewakingsactiviteiten op bepaalde plaatsen die permanent of tijdelijk aan veiligheidsrisico's zijn onderworpen, hebben de bewakingsagenten naast hun algemene bevoegdheden bijkomende bevoegdheden (art. 136 tot 145 van de wet private veiligheid).
Het betreft met name:
-
het door middel van detectiemiddelen nagaan of onbevoegden zich, op nucleaire sites of in havenfaciliteiten, verborgen houden in of aan voertuigen;
-
het dragen van een wapen op militaire basissen, ambassades of internationale instellingen;
-
het controleren van de toegangen in luchthavens, internationale stations, op nucleaire sites, militaire domeinen, in SEVESO-inrichtingen, ambassades, ...
Wat kan de rol van bewakingsagenten zijn om overlast in recreatiegebieden tegen te gaan?
Er kan een beroep worden gedaan op bewakingsagenten (opgeleid en houder van een identificatiekaart) om mee in te staan voor de beveiliging van recreatiegebieden ongeacht of die tot het publiek domein of tot het privaat domein behoren. In dit geval zal de bewakingsagent voornamelijk een preventieve rol vervullen (ontradende aanwezigheid, informeren van het publiek over het reglement van het domein, bij problemen door middel van dialoog tussenkomen, het publiek kanaliseren, interventie bij rampen, contactpunt voor de burger, het domein en de politiediensten, toegangscontrole, controle op het binnenbrengen van gevaarlijke voorwerpen, …). De uitbater van het recreatiedomein of recreatiegebied kan zijn eigen interne bewakingsdienst hebben die op geldige wijze werd vergund door de minister van Binnenlandse Zaken, of een beroep doen op de diensten van een externe bewakingsonderneming die eveneens is vergund door de minister van Binnenlandse Zaken.
Voor meer informatie over de procedure tot vergunning als interne bewakingsdienst of om de lijst met vergunde bewakingsondernemingen te raadplegen: http://www.vigilis.be
Let op: vanaf het moment dat een bewakingsactiviteit wordt uitgeoefend (of iedere andere bij wet voorziene activiteit), zal de wet van 2 oktober 2017 volledig van toepassing zijn.
U kan hier meer informatie vinden over welke bewakingsactiviteiten bewakingsagenten kunnen inzetten om overlast te bestrijden.
Wat houdt de uitzondering die de uitvoering van bewakingsactiviteiten in het geval van een politiek of arbeidsconflict toelaat, concreet in?
De wetgever heeft het verbod behouden om tussen te komen in een politiek of sociaal conflict (art. 50 §1e, 1e alinea). Er is echter een uitzondering voorzien voor de uitoefening van bewakingsactiviteiten i.g.v. een politiek of arbeidsconflict zolang er geen rechtstreeks contact is tussen de bewakingsagenten en de bij het conflict betrokken personen (art. 50 §1e, 2e alinea).
Volgende activiteiten houden meestal geen rechtstreeks contact in met de personen die betrokken zijn bij het conflict en bijgevolg uitgeoefend kunnen worden: bewaking op de bezoekersparking, registreren van bezoekers, toegangscontrole bezoekers en leveranciers teneinde het binnenbrengen van gevaarlijke voorwerpen in de plaats te vermijden,…
Voorwaarde blijft uiteraard dat er geen contact is met de personen in het conflict zodat de rechten van de personen die in het conflict betrokken zijn, gegarandeerd blijven.