Wat is de DIOB + wetgeving

Wat is de DIOB?

DIOB staat voor Directie Integriteitsbeoordeling voor Openbare Besturen. Deze directie is verantwoordelijk voor het uitvoeren van analyses en het uitbrengen van adviezen over ondermijnende criminaliteit in de economische sector.

Wat is ondermijnende criminaliteit?

Het begrip 'ondermijnende criminaliteit' komt voornamelijk naar voor in relatie tot georganiseerde criminaliteit. Het zijn vormen van criminaliteit die de fundamenten en integriteit van onze rechtstaat en samenleving ondermijnen. Het gaat veelal om georganiseerde criminaliteit die zich op verschillende niveaus manifesteert en diverse sectoren infiltreert.

Voorbeelden van ondermijnende criminaliteit zijn:

• belastingontduiking
• fraude met sociale zekerheid
• corruptie bij de overheid
• computerfraude
• pooierschap
• drugshandel
• wapenhandel
• financiering van terrorisme
• …

Deze directie heeft als doel om ondermijnende criminaliteit aan te pakken die onze samenleving schaadt.

Wat betekent de DIOB in het kader van deze ondermijnende criminaliteit?

Het crimineel milieu kan hun illegale activiteiten voortzetten door ze te mengen met of ze te verbergen achter gewone, legale activiteiten. Hierdoor lijkt het alsof wat ze doen eigenlijk legaal is. Om te voorkomen dat zulke ondernemingen zich (opnieuw) gaan vestigen, is het van belang om over middelen beschikken om hier tegenop te treden. Een lokale overheid moet in staat zijn om dergelijke praktijken een halt toe te roepen door a) het weigeren, schorsen of opheffen van de vergunning of b) het sluiten van de inrichting.

De DIOB-wet is erop gericht om de huidige wetgeving hieromtrent te versterken. Ze stelt lokale overheden in staat om binnen een duidelijk wettelijk kader in te grijpen en effectiever op te treden.

Daartoe kunnen lokale overheden integriteitsonderzoeken uitvoeren met oog op het tegengaan van ondermijnende criminaliteit. De Nieuwe Gemeentewet heeft een aantal wijzigingen doorgevoerd, die de gemeenteraad bij gemeentelijke politieverordening (politiereglement) in staat stelt om een vestiging of uitbating van een ‘publiek toegankelijke te onderzoeken.

• De gemeente kan de DIOB om bijkomend advies vragen, als blijkt dat er diepgaander onderzoek nodig is omdat er informatie ontbreekt.
• De gemeente moet de DIOB om bijkomend advies vragen, wanneer ze een beslissing overweegt met oog op het sluiten van de inrichting of het weigeren, schorsen of opheffen van de vergunning.

De DIOB zal vervolgens een niet-bindend advies overmaken. In elk geval kan de gemeente pas besluiten om een vergunning te weigeren, te schorsen, op te heffen of een inrichting zelf te sluiten, nadat ze dit advies hebben ingewonnen van de DIOB.
 

Wat is de rol van de DIOB?

TAAK 1: Risicoanalyses uitvoeren van economische sectoren en activiteiten waarin ondermijnende criminaliteit kan voorkomen (minimaal 1x per jaar).

• Die lijst van economische sectoren en activiteiten wordt voor advies voorgelegd aan de ministerraad, die vervolgens beslist welke in het koninklijk besluit worden opgenomen.
• De gemeenten zijn vervolgens vrij om na eigen risicoanalyse te bepalen welke ze opnemen uit het koninklijk besluit (een deel van de lijst of de hele lijst) door het opstellen van een gemeentelijke politieverordening. Hierin wordt vastgelegd welke sectoren/activiteiten die ze in hun eigen gemeente willen controleren door middel van een integriteitsonderzoek. Deze lijst zal sterk variëren van gemeente tot gemeente.
• Gemeenten kunnen ook besluiten om in geen enkele sector integriteitscontroles uit te voeren. In dat geval wordt er geen politieverordening opgesteld.

TAAK 2: Niet-bindend advies uitbrengen aan gemeenten die daarom vragen in het kader van hun integriteitsonderzoek.

• Wanneer een gemeente 1) informatie mist, 2) vermoedens heeft van aanwezigheid van ondermijnende criminaliteit 3) en/of overweegt een negatief advies uit te brengen dient zij een adviesaanvraag in bij de DIOB.
• De DIOB zal vervolgens informatie opvragen bij verschillende relevante diensten. Op basis van de verkregen informatie zal een niet-bindend advies worden overgemaakt aan de desbetreffende gemeente.
• De gemeente is, na ontvangst van het advies van de DIOB, vrij om een beslissing tot weigering, schorsing of opheffing van de vergunning te nemen of de inrichting te sluiten.

TAAK 3: Het Centrale Register van Integriteitsonderzoeken ontwikkelen en beheren.

• Lokale overheden kunnen in dit register alle weigerings-, schorsings- of opheffingsbesluiten- of besluiten tot sluiting van andere lokale overheden raadplegen.