Overlast in recreatiedomeinen

Er kan een beroep worden gedaan op bewakingsagenten (opgeleid en houder van een identificatiekaart) om mee in te staan voor de beveiliging van recreatiegebieden ongeacht of die tot het publiek domein of tot het privaat domein behoren. In dit geval zal de bewakingsagent voornamelijk een preventieve rol vervullen (ontradende aanwezigheid, informeren van het publiek over het reglement van het domein, bij problemen door middel van dialoog tussenkomen, het publiek kanaliseren, interventie bij rampen, contactpunt voor de burger, het domein en de politiediensten, toegangscontrole, controle op het binnenbrengen van gevaarlijke voorwerpen, …). De uitbater van het recreatiedomein of recreatiegebied kan zijn eigen interne bewakingsdienst hebben die op geldige wijze werd vergund door de minister van Binnenlandse Zaken, of een beroep doen op de diensten van een externe bewakingsonderneming die eveneens is vergund door de minister van Binnenlandse Zaken.

Voor meer informatie over de procedure tot vergunning als interne bewakingsdienst of om de lijst met vergunde bewakingsondernemingen te raadplegen: http://www.vigilis.be

Let op: vanaf het moment dat een bewakingsactiviteit wordt uitgeoefend (of iedere andere bij wet voorziene activiteit), zal de wet van 2 oktober 2017 volledig van toepassing zijn.

U kan hier meer informatie vinden over welke bewakingsactiviteiten bewakingsagenten kunnen inzetten om overlast te bestrijden.

De gemeente waarin het recreatiegebied is gelegen kan beslissen om een dienst gemeenschapswachten op te richten. In principe zullen de gemeenschapswachten worden ingezet voor het niet politioneel toezicht op de openbare weg en openbare plaatsen, zoals pleinen, markten, parken, openbare parkings en het strand. Het werkterrein van de gemeenschapswachten betreft niet alleen de gemeentelijke parken en recreatiedomeinen, maar ook de provinciale parken van de provincie waartoe de organiserende gemeente behoort, en gelegen op het grondgebied van de organiserende of begunstigde gemeente. De inzet van gemeenschapswachten in provinciale parken, aldus ook in provinciale recreatiegebieden, is uitdrukkelijk in de wet voorzien. Met zijn preventieve aanwezigheid zorgt de gemeenschapswacht voor een ontradend effect ten aanzien van mogelijke daders en oefenen zij een signaalfunctie uit naar de bevoegde diensten zoals de politiediensten, bijzondere veldwachters en de domeinbeheerder en zijn personeel. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen de gemeenschapswacht en de gemeenschapswacht-vaststeller. Die laatste is bevoegd om bepaalde inbreuken op een gemeentelijk reglement dat sanctioneerbaar is met gemeentelijke administratieve sancties vast te stellen.

Meer informatie over wat een gemeenschapswacht wel en niet kan doen om overlast te bestrijden vindt u hier.

In recreatieparken die beheerd zijn door de overheid, bestaat eveneens de mogelijkheid om voor welbepaalde taken bijzondere veldwachters in te zetten.

De bijzondere veldwachter is bekleed met de hoedanigheid van officier van gerechtelijke politie in de gevallen waarvoor hij bevoegd is om misdrijven op te sporen en vast te stellen. Hij is dus bevoegd om misdrijven op te sporen en vast te stellen en hierbij bewijzen te verzamelen. Hij spoort de daders en voorwerpen waarvan de inbeslagname is voorgeschreven op en vat ze/legt beslag om ze ter beschikking te stellen van de overheid. Hij licht de bevoegde overheden in bij proces-verbaal. Onverminderd de leiding van de aansteller staat de veldwachter onder toezicht van de procureur des Konings. Hij is echter geen hulpofficier van de procureur des Konings. Dit betekent dat hij, behoudens inbeslagname en vatting van de dader, geen dwangmaatregelen kan treffen bij het op heterdaad ontdekken van een misdrijf. De wet van 24 juni 2013 betreffende de gemeentelijke administratieve sancties geeft aan de bijzondere veldwachter de bevoegdheid om inbreuken die het voorwerp van gemeentelijke administratieve sancties kunnen uitmaken, vast te stellen in het kader van zijn bevoegdheden. Concreet wordt hier de bijzondere veldwachter bedoeld die is aangesteld door publiekrechtelijke rechtspersonen. Zijn bevoegdheid is uiteraard beperkt tot het grondgebied waarvoor hij beëdigd is op verzoek van de gemeente of de openbare instelling.

U kan hier meer informatie vinden over welke activiteiten de bijzondere veldwachten kan inzetten om overlast te bestrijden.

Plaatsverbod (art. 134sexies Nieuwe Gemeentewet) - De burgemeester kan (i) in geval van verstoring van de openbare orde veroorzaakt door individuele of collectieve gedragingen, of (ii) in geval van herhaaldelijke inbreuken op de reglementen en verordeningen van de gemeenteraad gepleegd op eenzelfde plaats of ter gelegenheid van gelijkaardige gebeurtenissen die een verstoring van de openbare orde of een overlast met zich meebrengen, beslissen over te gaan tot een tijdelijk plaatsverbod van een maand[1], tweemaal hernieuwbaar, jegens de dader of daders van deze gedragingen.

Een tijdelijk plaatsverbod betreft het verbod binnen te treden in een of meerdere duidelijke perimeters (niet groter dan hetgeen noodzakelijk is om de verstoring van de openbare orde te verhinderen of te beëindigen[2]) van plaatsen die als toegankelijk voor het publiek[3] worden bepaald, gelegen binnen een gemeente, zonder evenwel het geheel van het grondgebied te beslaan. De afgebakende perimeter kan niet algemeen en abstract gelden voor een wijk of een geheel van straten, maar moet de betrokken plaatsen duidelijk aangeven.[4]
Voorbeelden uit de praktijk die wel mogelijk zijn, zijn een (speel)pleinverbod, parkverbod of een zwembadverbod.

De beslissing[5] tot oplegging van een plaatsverbod dient (i) met redenen te zijn omkleed op basis van de hinder die verband houdt met de openbare orde en (ii) bevestigd te worden door het college van burgemeester en schepenen bij de eerstvolgende vergadering, na de dader of raadsman te hebben gehoord en nadat hij de mogelijkheid heeft gehad ter gelegenheid hiervan zijn verdedigingsmiddelen schriftelijk of mondeling te doen gelden.

Het niet-naleven van dergelijk plaatsverbod kan gesanctioneerd worden met een GAS-boete. Op te merken valt dat een plaatsverbod en een toegangsverbod elkaar niet uitsluiten.

[1] EEN TERMIJN VAN MINDER DAN EEN MAAND IS OOK MOGELIJK (GWH 23 APRIL 2015, NR. 44/2015). DE MAXIMUMTERMIJN IS 3 MAAND.

[2] GWH 23 APRIL 2015, NR. 44/2015.

[3] WORDEN BESCHOUWD ALS PLAATS DIE TOEGANKELIJK IS VOOR HET PUBLIEK ELKE PLAATS DIE GELEGEN IS IN DE GEMEENTE DIE NIET ENKEL TOEGANKELIJK IS VOOR DE BEHEERDER VAN DE PLAATS, VOOR DEGENE DIE ER WERKT OF VOOR DEGENEN DIE ER INDIVIDUEEL WORDEN UITGENODIGD, MET UITZONDERING VAN DE WOONPLAATS, DE PLAATS VAN HET WERK OF DE PLAATS VAN DE ONDERWIJS- OF OPLEIDINGSINSTELLING VAN DE OVERTREDER.

[4] GWH 23 APRIL 2015, NR. 44/2015.

[5] DE BESLISSING KAN WORDEN GENOMEN, OFWEL NA EEN DOOR DE BURGEMEESTER BETEKENDE SCHRIFTELIJKE VERWITTIGING DIE DE DADER OF DE DADERS VAN DIE GEDRAGINGEN OP DE HOOGTE BRENGT VAN HET FEIT DAT EEN NIEUWE INBREUK OP EEN IDENTIEKE PLAATS OF TER GELEGENHEID VAN GELIJKAARDIGE GEBEURTENISSEN AANLEIDING ZAL KUNNEN GEVEN TOT EEN PLAATSVERBOD, OFWEL, MET HET OOG OP DE ORDEHANDHAVING, ZONDER VERWITTIGING.

Met sociale preventie bedoelt men projecten/ activiteiten die erop gericht zijn jongeren te bereiken, het publiek bewust te maken van het verwachte gedrag op het gebied van recreatie, enzovoort. Er zijn verschillende socio-preventieve mogelijkheden die kunnen worden aangewend om overlast in recreatiegebieden te bestrijden.

In eerste instantie kan er geïnvesteerd worden in sociale preventie via jeugddiensten en jeugdwelzijnswerk door op structurele basis met hen te overleggen omtrent de problematiek. Daarnaast kan er ook gebruik worden gemaakt van preventie- en sensibiliseringsacties/campagnes onder andere via affiches en/of infographics. Voorbeelden hiervan zijn de sensibiliseringscampagne over netheid en de naleving van verschillende maatregelen en een sensibiliseringsproject over straatintimidatie.

Als volgt kunnen ook volgende maatregelen worden genomen:

• Inzetten op goede contacten tussen gemeenschapswachten en de jeugd. De gemeenschapswachten zijn dan aanwezig in het betreffende gebied en wijzen mensen op de regels door flyers te uit te delen en rechtstreeks contact te leggen;
• Waar mogelijk samenwerken en afspraken maken met de jongeren van de buurt zelf;
• Gebruik van sociale media om aandacht te besteden aan sociale preventie (WhatsApp, Facebook, …);  
• Organiseren van activiteiten op recreatiegebieden, zoals sport of culturele activiteiten;
• Burgers en verenigingen betrekken bij projecten, bijvoorbeeld voor een parkontwikkeling of door middel van maandelijkse bijeenkomsten voor overleg met burgers;
• Inzetten op de gemeentelijke jeugdopbouwwerker door middel van activiteiten;
• Investeren in sociale preventie via straathoekwerk (of welzijnswerk).