Veelgestelde vragen

Er werd geen format bepaald waarin dit advies bijgevoegd dient te worden. De manier waarop het advies gevraagd wordt, is de vrije keuze van de gemeente/korpschef. Het is evenwel belangrijk dat het om een officieel advies van de korpschef gaat.

De vraag naar het advies van de korpschef komt voort uit artikel 7 §2 van de wet gemeenschapswachten:
“De gemeenschapswachten en de gemeenschapswachten-vaststellers kunnen door de organiserende gemeente slechts worden aangeworven na advies van de korpschef van de lokale politie bevoegd voor de politiezone waartoe de organiserende gemeente behoort. Voor het formuleren van zijn advies houdt de korpschef in het bijzonder rekening met de elementen die betrekking hebben op de vereisten, bedoeld in artikel 8, 2°, 3°, 4° en 5°. Zonder het uitvoeren van specifieke onderzoeken, steunt hij zijn bevindingen op inlichtingen van bestuurlijke en gerechtelijke politie, waarvan hij kennis heeft.”

Voor gemeenschapswachten bestaat er een specifiek model: Artikel 596.1, model voor gereglementeerde activiteiten (meer specifiek 596.1-16 gemeenschapswachten). Dit model dient opgeladen te worden. Het uittreksel mag maximum 3 maanden oud zijn, rekenend vanaf de datum van indiening van de aanvraag.

De wet op de gemeenschapswachten regelt enkel de functie van de gemeenschapswachten, maar heeft geen betrekking op het arbeids- en sociaal statuut van de beambten die deze functie uitoefenen. Op die wijze kan de lokale overheid opteren voor het sociaal dispositief van haar keuze en zo aan de beambten het statuut toekennen dat zij het meest geschikt acht.

Hoewel het niet expliciet verboden is in de wet, is het voor de gemeenschapswachten niet aangeraden om in de zomerperiode gekleed te gaan in een bermuda of short. De uiteindelijke beslissing ligt echter bij de lokale dienst gemeenschapswacht..

De  gemeenschapswacht beschikt uitsluitend over dezelfde bevoegdheden tot het gebruiken van dwang of geweld die elke burger werden toegekend. 

Voor alle duidelijkheid, de gemeenschapswacht kan, met uitzondering van de wettige verdediging en het burgerarrest, nooit dwang of geweld uitoefenen tijdens  de uitoefening van zijn/haar ambt. 
 

Het is niet de bedoeling dat gemeenschapswacht-vaststellers ook GAS-boetes gaan opleggen in het openbaar vervoer aangezien openbare vervoersmaatschappijen over een eigen reglementering beschikken met inbreuken die administratief kunnen gesanctioneerd worden. Dit zou anders dubbel werk zijn.

Nee. 
Het opruimen van zwerfvuil behoort niet tot de basistaken van de gemeenschapswachten. In de strijd tegen zwerfvuil/sluikstort worden wel gemeenschapswachten ingezet. Volgende taken  kunnen zij in dit geval uitoefenen: aanwezigheidsfactor-sociale controle, mensen aanspreken wanneer zij sluikstorten/zwerfvuil gooien, soms  GAS uitschrijven in kader van administratieve  sanctie (gemeenschapswacht-vaststeller). 
In ieder geval zijn de gemeenschapswachten een tussenschakel en gaan zij wanneer ze dergelijke praktijken vaststellen dit rapporteren naar de bevoegde diensten. 
 

• Nee, enkel een gemeenschapswacht-vaststeller mag een identiteitsbewijs opvragen.

  De wetgeving voorziet dat een identiteitscontrole enkel mag uitgevoerd worden door een gemeenschapswacht-vaststeller, en dit enkel bij een betrapping op heterdaad van het stellen van feiten die aanleiding kunnen geven tot een gemeentelijke administratieve sanctie. Ingeval van weigering, is het gebruik van dwang uitgesloten. Deze bevoegdheid komt enkel aan leden van de politiediensten toe. Bijgevolg is het op zo een moment de juiste werkwijze om de politie te contacteren.

In de wet van 15 mei 2007 wordt algemeen als opdracht voor de gemeenschapswacht-vaststellers vastgelegd: ‘het vaststellen van inbreuken op de gemeentelijke reglementen en verordeningen in het kader van artikel 119 bis § 6 van de nieuwe gemeentewet die uitsluitend het voorwerp kunnen uitmaken van administratieve sancties.’ 
Meer specifiek in de omzendbrief PREV 32 waarbij uitleg wordt gegeven bij de functie van gemeenschapswacht en bij de instelling van de dienst gemeenschapswachten van 3 mei 2010 wordt expliciet vermeld dat gemeenschapswacht-vaststellers niet bevoegd zijn om in het kader van retributies geld te innen (zie ook tekst hieronder). 

Het vaststellen van inbreuken op de gemeentelijke retributiereglementering. 
De gemeenschapswacht-vaststellers kunnen ook ingezet worden voor vaststellingen van inbreuken op de gemeentelijke retributiereglementering.
In het kader van de gemeentelijke retributiereglementering, kunnen de gemeenschapswacht-vaststellers dus vaststellingen van inbreuken doen met betrekking tot bijvoorbeeld: het parkeren voor beperkte tijd; het betalend parkeren (« blauwe zone »); het bewonersparkeren; het gebruiken van het openbaar domein voor terrassen aan horeca-zaken; enz.

De gemeenschapswacht-vaststellers zijn niet bevoegd om in het kader van de retributies geld te innen. Zij zijn ook niet bevoegd om geldboetes uit te schrijven in het kader van vastgestelde inbreuken op de gemeentelijke retributiereglementering.

Ook het leegmaken van o.a. parkeermeters en het transporteren van deze waarden behoort niet tot het takenpakket van de gemeenschapswacht-vaststeller.

Het vaststellen van inbreuken op het belastingreglement behoort niet tot de opdrachten van de gemeenschapswachten.

De mogelijkheid om de gemeenschapswacht-vaststellers ook in te zetten voor het vaststellen van inbreuken op de gemeentelijke retributiereglementering werd in het kader van de doorgevoerde wetswijziging uit het basistakenpakket van de gemeenschapswachten gelicht.
De beslissing om de gemeenschapswachten te belasten met deze opdracht wordt overgelaten aan de gemeenteraad.

Hieruit volgt ook dat, indien een gemeente enkel beschikt over officieel gereguleerde     «parkeerwachters», en geen andere beambten meer in dienst heeft die verplicht onder de toepassing van deze wet vallen, de lokale overheid niet verplicht is om een Dienst « Gemeenschapswachten » op te richten.

Het is dus niet wettelijk aanvaardbaar dat een gemeenschapswacht-vaststeller wordt ingezet als marktmeester. 
 

Het is niet toegelaten gemeenschapswachten in te zetten als seingever. Hiervoor zijn in de regelgeving twee argumenten terug te vinden:

In de omzendbrief PREV 32 wordt verduidelijkt welke opdrachten al dan niet begrepen moeten worden onder de opdracht  “het informeren van bestuurders over het hinderlijk of gevaarlijk karakter van het verkeerd parkeren en hen sensibiliseren met betrekking tot het algemeen reglement op de politie van het wegverkeer en het correct gebruik van de openbare weg, alsook het helpen van kinderen, scholieren, gehandicapten en ouderen bij het veilig oversteken”. Hierin wordt uitdrukkelijk gesteld dat het inzetten als signaalgevers tijdens bijvoorbeeld wielerwedstrijden niet onder deze opdracht valt. 

Bovendien kunnen gemeenschapswachten niet worden ingezet bij een evenement dat uitsluitend wordt georganiseerd door een andere organisator dan de overheid. De private organisator moet dan voor alle plaatsen waar dit evenement georganiseerd wordt een beroep doen op private bewakers.